![[RECAP GATHERING #6] KINH TẾ TUẦN HOÀN THỰC SỰ LÀ GÌ?](https://static.wixstatic.com/media/f2af8c_85b8c96faede4d568038ea4fbec965fa~mv2.png/v1/fill/w_93,h_53,fp_0.50_0.50,q_95,enc_auto/f2af8c_85b8c96faede4d568038ea4fbec965fa~mv2.png)
Sau những lùm xùm thời gian gần đây, không thể phủ nhận Tiktoker đã trở thành một nghề rất quyền.
Tiktoker là đại diện của quyền lực thứ 5?
Song song với sự phát triển của xã hội, Báo chí từ lâu đã trở thành quyền lực thứ tư, bên cạnh Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp. Tuy nhiên, một thời đại mới đang dần mở ra với rất nhiều đổi thay mà con người phải thích nghi, kèm theo đó là sự mở rộng về khái niệm quyền lực xã hội. Báo chí không còn là quyền lực cuối cùng, mà giờ đây, xã hội đang dần hình dung rõ một kiểu quyền lực mới: quyền lực thứ 5 – mạng xã hội.
Tại sao nó được gọi là một kiểu quyền lực? Có thể vì nó cũng có điểm chung với những quyền lực “tiền bối”: những thông tin nó đưa ra đều có sức ảnh hưởng lên đến xã hội nói chung và một vài cá nhân nói riêng. Thông tin đang được vận chuyển nhanh hơn bao giờ hết để đến được với người sử dụng mạng xã hội. Trong một khoảng thời gian không quá 1 giờ đồng hồ, dường như mọi câu chuyện đều được người dùng mạng xã hội biết đến, với rất nhiều góc nhìn.
Tuy nhiên, nhìn về mặt tích cực, sự phát triển này cũng là một tín hiệu khả quan cho một số ngành công nghiệp. Điển hình nhất hiện nay chính là cơ hội nghề nghiệp rộng mở cho những người dùng trên mạng xã hội Tiktok – mạng xã hội giải trí video phát triển bật nhất hiện nay. Không ít cá nhân đã nhanh chóng trở thành tiktoker với khoản thu nhập ổn bằng công việc review sản phẩm trên tiktok.
Nguồn: The Teal Mango
Tiếng nói của những tiktoker dần trở nên có trọng lượng. Các KOC với số lượng người theo dõi của họ dần có khả năng “phán quyết” như những quan tòa. Mọi người dường như đang dần quên đi việc tiktoker review là dựa trên cảm nhận cá nhân của họ, chứ không phải một chuẩn mực nào tiêu chuẩn hơn. Không phủ nhận rằng một số tiktoker thật sự có chuyên môn về những sản phẩm mà họ trải nghiệm, nhưng đa phần các tiktoker hiện nay đều sẽ review dựa trên quan điểm của một người tiêu dùng – một quan điểm gần với đại chúng nhất.
Khi quyền lực Tiktoker chưa được kiểm soát
Nói đúng hơn, tính cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa thật sự có một cơ sở đủ mạnh để kiểm soát phát ngôn của các tiktoker, trừ khi những phát ngôn đó rơi vào những khái niệm liên quan đến pháp luật. Nhưng cũng chính vì thế, mà tình hình hiện tại có vẻ đang dần trở nên phức tạp hơn là câu chuyện review và đến trải nghiệm. Gần đây, The New York Post đã gây chú ý khi đưa tin rất nhiều nhà hàng ở thành phố New York bị các thực khách là người có ảnh hưởng trên Tiktok (influencer) đến với thái độ hách dịch và yêu cầu các bữa ăn miễn phí. Với hình thức “siêu hời” như thế này, một số người thậm chí còn mua cả người theo dõi để được hưởng những đặc quyền mà các reviewer thường có.
Quay lại bối cảnh Việt Nam, câu chuyện giữa các Tiktoker và chủ doanh nghiệp chỉ mới bắt đầu và dường như khó có thể nhìn thấy hồi kết. Vừa qua là câu chuyện của nam Tiktoker N. gây nên tranh cãi khi cho rằng quán gỏi nổi tiếng của Ty Thy đã không hợp vệ sinh mà còn tranh cãi với thực khách.
Chưa dừng lại ở đó, câu chuyện của quán chè Chang Hi gần đây cũng là một câu đố oái ăm trước những trăn trở về việc doanh nghiệp cần phải liên tục thay đổi khi các Tiktoker bắt đầu lên tiếng. Chưa có phân định đúng sai hoàn toàn nghiêng về bên nào, nhưng các câu chuyện trên đã, và đang trở thành một tiền đề không mấy dễ chịu cho các chủ doanh nghiệp, đặc biệt là những người kinh doanh thực phẩm. Một nhà hàng đã phản ứng gay gắt đến mức cấm hẳn các Tiktoker đến review quán của mình.
Nguồn: Dân Việt
Làm gì với các Tiktoker?
Trong bài báo trả lời Zing, Thạc sĩ Đinh Hồng Anh, công tác tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng reviewer chỉ là cá nhân, tiếng nói của họ không đại diện cho tổ chức, đơn vị nào. Thế nên, cần phải đặt ra giới hạn cho những Tiktoker này.
Đối với Tiktok, thì nền tảng này có lẽ cần có những chính sách riêng để bảo đảm sự phát triển bền vững của chính mình. Đối với người tiêu dùng, bộ phận tạo nên quyền lực cho các Tiktoker, cũng nên giữ cho bản thân một cái nhìn sáng suốt đối với các vấn đề liên quan đến công việc mua bán – miếng cơm manh áo của những người mua bán. Cuối cùng, các chủ doanh nghiệp cũng tự sử dụng được quyền lực của chính mình, bằng cách nhờ các cơ quan có thẩm quyền can thiệp khi sản phẩm của doanh nghiệp mình bị đưa tin đồn không đúng lên mạng xã hội.
Nếu chúng ta đều là những người tỉnh táo, văn minh, DOC tin rằng thái độ đó sẽ thanh lọc được những rắc rối không đáng có trong câu chuyện giữa người bán hàng, người tiêu dùng, và một nghề nghiệp đứng ở giữa họ.
