Kỹ năng Thế giới mong đợi ở tôi

Dịch bệnh COVID-19 qua đi để lại áp lực phục hồi rất lớn cho nền kinh tế thế giới. Trong đó các nền kinh tế đều được dự báo sẽ đi theo hướng tự động và kỹ thuật số hóa, đòi hỏi sự phát triển của các loại hình giáo dục phi truyền thống để theo kịp với nhu cầu về kỹ năng của thị trường.

Con người cần được đầu tư về kỹ năng (Ảnh: People Matters)

I. TỔNG QUAN XU HƯỚNG KỸ NĂNG TOÀN CẦU

Bản Báo cáo Kỹ năng toàn cầu của Coursera [1] cho thấy tình hình tổng quan của nền kinh tế mới như sau:

Khả năng sử dụng kỹ thuật số là ngôn ngữ chung của nền kinh tế hiện đại. Có thể tất cả không nhất thiết phải biết lập trình, nhưng cần khả năng làm việc trên nền tảng số. Những kỹ năng phổ biến nhất trong năm qua nằm ở lĩnh vực công nghệ và khoa học dữ liệu, lần lượt là lý thuyết khoa học máy tính, xác suất và số liệu thống kê.
Phụ nữ tham gia vào nền kinh tế đang tăng lên. Tuy nhiên phụ nữ thuộc khối ngành STEM cần được hỗ trợ nhiều hơn nữa.
Các quốc gia đang phát triển có tỷ lệ người học cao nhất. Trong khi người học tăng lên ở mọi khu vực trên thế giới, Châu Á – Thái Bình Dương và Châu Phi cận Sahara có tỷ lệ phần trăm người học kỹ năng cao nhất. Người học ở các nước đang phát triển cho thấy mức độ thông thạo kỹ năng kinh doanh cao, nhưng điểm thấp hơn trong công nghệ và khoa học dữ liệu.
Mức độ truy cập Internet tương đồng với mức độ thành thục kỹ năng. Internet có thể đem đến sự bình đẳng về mặt tiếp cận tri thức, nhưng tỉ lệ truy cập internet không bình đẳng giữa các quốc gia.
Các quốc gia phát triển học vè kỹ năng con người, những quốc gia đang phát triển chú trọng hơn vào kỹ năng kỹ thuật số.
Châu Âu dẫn đầu thế giới về trình độ kỹ năng. Bảy trong số mười quốc gia đạy được kết quả tốt nhất trong báo cáo của năm nay nằm ở châu Âu. Ngoài ra, người học ở Thụy Sĩ đạt được mức tổng hợp thành thạo kỹ năng cao nhất trong hai năm liên tiếp.
Sự thành thạo về kỹ năng công nghệ và khoa học dữ liệu thay đổi đa dạng trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Được thúc đẩy bởi những người học hoạt động tốt nhất trên thế giới trong lĩnh vực công nghệ và kỹ năng khoa học dữ liệu, Indonesia tăng 39 vị trí trong bảng xếp hạng trình độ kỹ năng tổng hợp của năm nay. Tuy nhiên, trong các khu vực khác của khu vực, chẳng hạn như Ấn Độ, Đài Loan và Philippines, người học tụt lùi về kỹ năng kỹ thuật số cần thiết để tăng trưởng và hiện đại hóa.

II. XU HƯỚNG TẠI KHU VỰC CHÂU Á THÁI BÌNH DƯƠNG VÀ VIỆT NAM

Những thách thức kinh tế làm cho các kỹ năng trở nên quan trọng hơn. Để vượt qua những khó khăn này, các quốc gia trong khu vực sẽ yêu cầu mức độ thành thạo của lực lượng lao động cao hơn – và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải ưu tiên phát triển cả kỹ năng con người (Human skills) và kỹ thuật số (Digital skills)

Các quốc gia chú trọng phát triển vốn con người được như Singapore, Indonesia, và Nhật Bản đã đầu tư rất nhiều vào nguồn nhân lực của họ và dẫn đầu khu vực về trình độ kỹ năng. Phát triển kỹ năng sẽ ngày càng trở nên quan trọng khi các kỹ năng, thay vì công việc, trở thành đơn vị tiền tệ mới trong nghề nghiệp.

XU HƯỚNG TẠI KHU VỰC CHÂU Á THÁI BÌNH DƯƠNG VÀ VIỆT NAM

Việt Nam được đánh giá là thuộc nhóm cạnh tranh tại Châu Á Thái Bình Dương, cùng với các quốc gia Đông Nam Á khác như Myanmar, Lào, Malaysia, Campuchia, .. Xếp sau Singapore, Nhật Bản và Indonesia.

Tuy được xếp vào nhóm cạnh tranh nhưng Việt Nam ghi nhận giảm tới 17 hạng trên toàn cầu xét về mức độ thành thục kỹ năng. Trong đó, 60% – 70% người học Việt Nam có xu hướng học các kỹ năng kỹ thuật và Khoa học dữ liệu trên Coursera, trong khi đó con số này ở các kỹ năng kinh doanh là 42%

III. CÁC KỸ NĂNG ĐƯỢC QUAN TÂM NHẤT

Bên cạnh các kỹ năng về kỹ thuật số, Coursera chỉ ra rằng xu hướng phát triển kỹ năng hiện tại là kết hợp nhuần nhuyễn cả Kỹ năng con người (Human Skills) và Kỹ năng kỹ thuật số (Digital Skills).

CÁC KỸ NĂNG ĐƯỢC QUAN TÂM NHẤT

Cụ thể, ở các Kỹ năng kỹ thuật số (Digital Skills), 3 kỹ năng đang trở thành xu hướng chính là Phát triển sản phẩm (Product Design), Xử lý dữ liệu (Plot Data, bao gồm cả kỹ năng minh họa dữ liệu, kể chuyện bằng dữ liệu, …), Thiết kế trải nghiệm người dùng. Có thể thấy các kỹ năng kỹ thuật số được chia thành các mảng chính:

Quản lý (Sản phẩm/Nền tảng kỹ thuật/ Quy trình kinh doanh)
Bảo mật thông tin
Thống kê phân tích dữ liệu
Hệ thống lưu trữ đám mây và chuỗi cung ứng

Mặt khác, những Kỹ năng con người bị ảnh hưởng khá mạnh bởi các đại dịch COVID-19. Với những thay đổi như chuyển sang làm việc tại nhà và thay đổi sản phẩm để phù hợp trong bối cảnh đại dịch, kỹ năng Giao tiếp được đánh giá cao nhất, theo sau lần lượt là Quản trị thay đổi và Phát triển Chuyên nghiệp.